Wednesday, February 29, 2012

ထာ၀ရကုသိုလ္ (မဟာေအာင္ေျမ ဦး၀ိလာသ)


ျမန္မာလူမ်ိဳးတို ့ ေဆာင္ရြက္သမွ်သည္ က်မ္းဂန္ႏွင့္ ကင္းသည္ဟူ မရွိ၊
(အာရာမေရာပါ ၀နေရာပါ၊ ေယ ဇနာ ေသတုကာရကာ၊
ပပဥြ ဥဒပါနဥြ၊ ေယ ဒဒႏိြ ဥပယံ။) 
  ***************************************************************
လွဴဒါန္းျပီးေနာက္ အျမဲတမ္းကုသိုလ္ရေသာေၾကာင့္ ထာ၀ရကုသိုလ္ ဟု ေခၚ၏။  ယင္းသည္ (၆)မ်ိဳးရွိသည္။
(၁) အရိပ္ရ အပင္ၾကီးမ်ားစိုက္ပ်ိဳးျခင္း (အာရာမေရာပါ ကုသိုလ္)
(၂) အသီးစား အပင္မ်ား။ ပန္းပင္မ်ား စုိက္ပ်ိဳးျခင္း (၀နေရာပါ ကုသိုလ္)
(၃) လမ္း၊ တံတားေဖါက္လုပ္ျခင္း (ေသတုကာရာ ကုသိုလ္)
(၄) ေရတြင္း ေရကန္တူးေဖၚျခင္း (ဥဒပါနဥြ ကုသိုလ္)
(၅) ေရခ်မ္းစင္ တည္ျခင္း။ ေရလွဴျခင္း (ပပဥြ ကုသိုလ္)
(၆) ေက်ာင္းေဆာက္လွဴဒါန္းျခင္း၊ဘုရားတည္ျခင္း၊  စာသင္ေ က်ာင္း၊   ေဆးရံုေဆာက္ လုပ္လွဴျခင္း (ဥပယကုသိုလ္)

ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွန္း လမ္းေဘး၀ဲယာတြင္ အရိပ္ရ အပင္ျကီးမ်ား စိုက္ပ်ိဳးျခင္း အေလ ့ ရွိသည္။ ကုကိဳပင္၊ တမာပင္၊ မန္က်ည္းပင္၊ ထေနာင္းပင္ တို ့ ကုိ အျမတ္တႏိုး စိုက္ပ်ိဳး ျခင္း ေၾကာင့္ အပင္မ်ားသည္ ေႏြရာသီ တြင္ လူႏွင့္ ေက်းငွက္ တိရစာန္တို ့ အတြက္ အရိပ္ခိုရန္ ျဖစ္သကဲ့သို ့ ေဆာင္းရာသီတြင္လည္း အသီး၊အရြက္၊ အပြင့္ တို ့ကုိ စားသံုးႏိုင္ေပသည္။ ထို ့အျပင္ သစ္ပင္မ်ား ေ၀ဆာစြာေပါက္ေရာက္ျခင္းျဖင့္ မိုး ရြာျခင္း ၊ ေလတိုက္ျခင္း၊ ေနပူျခင္း စေသာ သဘာ၀ေဘးအႏရာယ္ ကုိ ကာကြယ္ျပီး ျဖစ္ကာ ပတ္၀န္းက်င္ သာယာလွပမွဳ ကိုလည္း ဖန္တီးျပီးျဖစ္သည္။
“သရက္ ကုကိဳ ၀ါးပင္ေတြ ၀ုိင္းပါလို ့
ရြက္အုပ္ညို ဆင္ေ၀မိွဳင္းေခ်ေတာ့
ျမင္ေလတိုင္းသာပ ၾကည္ႏွဴးဘြယ္” 
  စာေရးဆရာ ဦးေသာ္တာေဆြ၏ လွပေသာ ေက်းရြာဘဲြ ့ကဗ်ာျဖစ္သည္။ အရိပ္ ရ အပင္ၾကီးမ်ား  စိုက္ ပ်ိဳးျခင္း ကုိ က်မ္းဂန္မ်ား က “အာရာမေရာပ ကုသိုလ္” ဟု အမည္ေပးသည္။ သစ္ပင္ ရိပ္သုိ ့ လူမ်ား၊ တိရစာန္မ်ား အရိပ္ခိုတိုင္း၊ အသံုးျပဳတိုင္း အျမဲတမ္း ကုသိုလ္ရေသာေၾကာင့္ “ထာ၀ရကုသိုလ္” ဟု ေခၚသည္။ ပါဌိလို “အာရာမ ေရာပါ ကုသိုလ္” ဟု ဆိုသည္။ (ကုသိုလ္ရသည္ ဆိုသည္မွာ အျပစ္ ကင္းစင္ျခင္း ၊ ေကာင္းျမတ္ေတသာ အက်ိဳးကို ေပးျခင္း၊ ရရွိျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။)  
                                                                           

  ∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙ ∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙  ∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙ ∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙∙
         
     
 ဒုတိယ အမ်ိဳးအစားမွာ ငွက္ေပ်ာ၊ ပိႏဲ၊ သရက္၊ မာလကာ စေသာ အသီးစား အပင္မ်ား၊ စံပယ္၊ ႏွင္းဆီ စေသာ ရွဳခင္း အလွပန္းပင္မ်ား စိုက္ပ်ိဳးျခင္းျဖစ္သည္။ မိမိ စိုက္ပ်ိဳးေသာ အပင္မွ အသီးအႏွံတို ့ကုိ လူႏွင့္ ငွက္စေသာ တိရစာန္ မ်ားစားသံုးတိုင္း ကုသိုလ္ျဖစ္ ေနသည္။ ထို ့ျပင္ ပင္ယံထက္မွ ငြားငြားစြင့္စြင့္ ၾကြားၾကြား၀င့္၀င့္ လွခ်င္ တိုင္း လွေနေသာ ပန္းမ်ား ကုိ လွဴဒါန္းျပီး ၀မ္းေျမာက္တိုင္း ကုသို္လ္ျဖစ္ေနသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ကုသိုလ္မ်ိဳးကုိလည္း  “ထာ၀ရကုသိုလ္” ဟုပင္ ေခၚဆိုျပီး၊ ပါဌိလို “၀နေရာပါကုလို္လ္” ဟု ဆိုသည္။

         
Photo: internet

ပုဗၺဏွသုတ္ နွင့္ ျမန္မာျပန္

Photo: facebook
("မဟာဆန္စာအုပ္စင္" မွ ျပန္လည္ ကူးယူေ၀မွ်ျခင္းျဖစ္ပါသည္) 
၁၁။ ပုဗၺဏွသုတ္
(ပုတ္ဗန္ဏွ-သုတ္)
၁။ ယံ ဒုႏၷိမိတၱံ အ၀မဂၤလဥၥ၊
(ယံ ဒုန္နိမိတ္တံ အ၀ မင္ဂလင္စ၊)
ေယာ စာ’ မနာေပါ သကုဏႆ သေဒၵါ။
(ေယာ စာ မနာေပါ သကုနတ္သ သတ္ေဒါ)
ပါပဂၢေဟာ ဒုႆုပိနံ အကႏၱံ၊
(ပါပက္ဂေဟာ ဒုတ္သုပိနံ အ- ကန္တန္၊)
ဗုဒၶါႏုဘာေ၀န ၀ိနာသ’ မင္တု။
(ဗုတ္ဓာႏုဘာေ၀န ၀ိနာသ မင္တု။)

Tuesday, February 28, 2012

အနာဂတ္သာသနာ ေဟာကိန္းလက္ာျကီး

Photo: internet

ဇမြဴကြ်န္းလံုး၊ ဖိန္ ့ဖိန္ ့မွုန္းေအာင္၊
ဘုန္းေတာ္ေရာင္လက္၊ မြစက္ႏွင့္၊
မိန္ ့ျမြက္ေဟာၾကား၊
တရားစည္ၾကီး
ရိုက္ေဆာ္ဟည္းေသာ္…..    
   
ျပည္ၾကီးျပည္ငယ္၊ အသြယ္သြယ္မွ၊
ေရွး၀ယ္ကာလ၊ မိုက္မဲၾကလည္း၊
မြမိစြာ၊အျဖာျဖာ ကုိ၊
ပယ္ခြါစြန္ ့ပစ္၊
တရားသစ္  
အစစ္အမွန္၊ လိုက္နာရန္ဟု၊
တစ္သံတည္းေအာ္၊ ကမာေပၚတြင္၊
ထင္ေပၚမ်ားစြာ၊ ဘာသာမျခား၊
လူအမ်ားသုိ ့၊
တရားကိုယ္စီ၊
တည္ေသာကာလ၊ သမယ

ဗမာ့ဌာနီ၊ တို ့တိုင္းျပည္ကား၊
မဟီတစ္ေသာင္း၊ တိုက္အေပါင္းက၊
ခေညာင္းပူေဇာ္၊ တရားေတာ္ေၾကာင့္….

အေမာ္အေမာက္…
ထိပ္သို ့ေရာက္မည္ မေ၀းတည္း။

(လယ္တီဆရာေတာ္၊ မံုရြာျမိဳ ့)

                                 


ကိုယ္လည္းက်န္းမာ စိတ္ခ်မ္းသာ

နယူးေယာက့္ျမိဳ ့၏ နံနက္ခင္းသည္ သန္ ့ရွင္းလန္းဆန္းေနသည္။ လူေတြ အိပ္ယာ မထေသး ျငိမ္သက္ေနသည္၊ ေအးေဆးေနသည္၊ တိတ္ဆိတ္ေန သည္။
 အခ်ိန္မွာ စပရင္းေခၚ ေႏြဦးေပါက္ရာသီျဖစ္ နံနက္ခင္းသည္ ႏွူးႏွဴးညံ့ညံ့    ေလး ေအးျမေနသည္။ နံနက္ခင္း လမ္းေလွ်ာက္ရသည္မွာ အသက္ရွည္ေဆး မွီ၀ဲရသည္ ႏွင့္ တူသည္။ ေျခဆန္ ့လက္ဆန္ ့လို ့ ေကာင္းသည္။ အသက္ရွူရ လြတ္လပ္ သည္။ မ်က္လံုးအျမင္ေအးသည္။ ၀မ္းမီးေကာင္းသည္။ ဆာေလာင္မွဳ ကုိ ျဖစ္ေစသည္။ စိတ္တည္ျငိမ္မွုရသည္။ သမာိ ကုိ ျဖစ္ေစသည္။ ဗုဒစာေပ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း (စျကၤန္ ေလွ်ာက္ျခင္း) အက်ိဳး ၅ မ်ိဳး ရွိသည္ဟု မွတ္သားရဖူးသည္။ 
၁။ ခရီးေ၀းသြားႏိုင္ျခင္း။
၂။ ၾကံ့ခိုင္မွုရွိျခင္း
  (ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ အပူအေအး ကုိခံႏိုင္ရည္ရွိျခင္း)
၃။ ေရာဂါကင္းျခင္း( ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုးေရာဂါစသည္ မရွိျခင္း)
၄။ အစာေက်ျခင္း။
၅။ မွတ္ည္(သမာိ) ေကာင္းျခင္း….
တို ့ျဖစ္သည္။  (အဂၤုတရနိကာယ၊ ပဥကနိပါတ)

  • ခရီးသြားႏိုင္၊ ၾကံ့ခိုင္အားအင္၊ ကင္းစင္ေရာဂါ၊ အစာေၾကညက္၊
မပ်က္သမာိ၊ ငါးပါးရွိ၊ မွတ္ဘိ စျကၤန္ အက်ိဳးတည္း။ 

ပန္းသီးစားျခင္းျဖင့္ က်န္းမာမွဳႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး လူသိမ်ားေသာ အဂၤလိပ္ စကားပံု တစ္ခု ရွိ၏။
“An apple a day keeps the doctor away.”
အထက္ပါ စကားပံု ကုိ မွီျငမ္း လမ္ေးလ်ွာက္ျခင္း အေၾကာင္းကုိ မိမိလည္း ကိုယ့္စိတ္ကူးႏွင့္ စကားပံုေလး တစ္ခု ေရးထား၏။
           “Walking an hour a day keeps the doctor away.”


အေမရိကန္ က ရြာဦးေက်ာင္း (မဟာေအာင္ေျမ-ဦး၀ိလာသ)

ျမန္မာ့ေက်းရြာတိုင္းတြင္ ကိုးကြယ္ထားေသာ ဘုန္းေတာ္ျကီး ေက်ာင္းမ်ားရွိၾကသည္။ ယင္းကုိ ရြာထိပ္ ရြာဦး တြင္ တည္ထားေလ ့ရွိေသေၾကာင့္ ရြာဦးေက်ာင္း ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ရြာဦးေက်ာင္း ၌အခါၾကီး ရက္ၾကီး ဥပုသ္ေန ့မ်ားတြင္ အလွဴအတန္းျပဳၾကသည္။ သီတင္း သီလ ေဆာက္တည္ ၾကသည္။ တရားနာၾကသည္။ တရားမွတ္ၾကသည္၊ ရပ္ေရးရြာေရး ေဆြးေႏြးၾကသည္။ လူခ်င္းေတြ ့ဆံုၾကသည္။ ထုိ ့ေၾကာင့္ ရြာဦးေက်ာင္းသည္ ျမန္မာ့ဘာသာေရး ႏွင့္ လူမွဳေရး ေလာကတြင္ အိက အခန္းမွ ပါ၀င္သည္။ 


     
ေနြရာသီကေလးမ်ားအတြက္ ျမန္မာစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမွဳသင္တန္း ဖြင့္ပဲြ(နယူးေယာက္ျမိဳ ့)
   ရြာဦးေက်ာင္းသည္ ေက်းလက္ရွိ ျမန္မာ့ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ပညာစတင္သင္ျကားရာ ေနရာ ျဖစ္၏။ ဘာသာေရး အသစိတ္ာတ္ ပ်ိဳးေထာင္ရာ ႏွင့္ ကေလးသူငယ္တုိ ့ သဘာ၀ ငယ္သူငယ္ခ်င္း မ်ားႏွင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ဘ၀ စတင္ရာ ေနရာလည္းျဖစ္၏။ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို ့၏ မိဘက်င့္၀တ္၊ သားသမီး က်င့္၀တ္၊ မယားက်င့္၀တ္ စေသာ လူမွုေရး စည္းကမ္းခ်က္ အေမြအႏွစ္တို ့ကုိ လည္း ရြာဦးေက်ာင္းမွ ပင္ စတင္မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးသည္။ 

ရွစ္ပါးသီလ ျမန္မာျပန္

ရွစ္ပါးသီလ

(၁) ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရမဏိ၊
(သူတစ္ပါး၏ အသက္ကို သတ္ျဖတ္ျခင္းအမႈကိစၥတို႔အားမျပဳလုပ္ပဲေရွာင္ၾကင္မည္ဟူေသာ သိကၡာပုဒ္အားထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း)
(၂) အဒိႏၷာဒါနာ ေ၀ရမဏိ၊
(သူတစ္ပါးမေပးေသာပစၥည္းဥစၥာတို႔ကိုယူငင္ျခင္း "ခိုးယူျခင္း"စေသာအမႈကိစၥတို႔အား မက်ဴးလြန္ပဲ ေရွာင္ၾကင္ေစာင့္ထိန္းျခင္း)
(၃) အျဗဟၼစရိယာ ေ၀ရမဏိ၊
(မေကာင္းေသာ ျမင့္ျမတ္မႈမရွိေသာ ကာမဂုဏ္သားတို႔၏ အေလ့အထ အက်င့္မ်ားမျပဳက်င့္ပဲ ေစာင့္ထိန္းျခင္း)
(၄) မုသာ၀ါဒါေ၀ရမဏိ၊
(မဟုတ္မမွန္ေသာစကားေျပာျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားေျပာဆိုျခင္းတို႔မွ ေရွာင္ၾကင္ျခင္း)
(၅) သုရာေမရယ မဇၨ ပမာဒ႒ာနာ ေ၀ရမဏိ၊
(မူးယစ္ေမ့ေလ်ာ့ေစေသာ အရက္ေသစာ ဘိန္းဘင္းကေစာ္ ေလွာ္စာ စသည့္ မူးယစ္ထံုထိုင္း ေဘးျဖစ္ေစတတ္ေသာေဆး၀ါးမ်ား သံုးစဲြျခင္းမျပဳပဲေရွာင္ၾကင္ျခင္း)
(၆) ၀ိကာလေဘာဇနာ ေ၀ရမဏိ၊
(အခ်ိန္ကာလမဟုတ္ေသာ အဟာရကိုမသံုးေဆာင္ပဲ၊ ေန႕လဲြ ညစာ မစားသံုးပဲေရွာင္ၾကင္ေစာင့္ထိန္းျခင္း)
(၇) နစၥ ဂီတ ၀ါဒိတ ၀ိသူက ဒႆန မာလာဂႏၶ ၀ိေလပန ဓါရဏ မ႑န ၀ိဘူသန႒ာနာ ေ၀ရမဏိ၊
(ဂီတ၌ေပ်ာ္ရႊင္ေနျခင္း၊ ပန္းရနံ႔မ်ားအေပၚသာယာေနမိျခင္း၊ သီဆို ကခုန္ျခင္း စေသာအမႈမ်ားတို႕ကိုျပဳမူခ်ဳိးေဖါက္မိျခင္းမရွိရန္ေစာင့္ထိန္းျခင္း)
(၈) ဥစၥာသယန မဟာသယနာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
(တန္ဘိုးႀကီးလြန္းေသာအသံုးအေဆာင္မ်ားသံုးစဲြျခင္း၊ ျမင့္လြန္းျမတ္လြန္းေသာ အိပ္ယာေနရာထိုင္ခင္းစသည္ျဖင့္ သံုးစဲြျခင္း တစ္ေတာင္အတိုင္းအတာထက္ျမင့္ေသာ ကုတင္တြင္ အိပ္စက္ျခင္းစသည္တို႔ မျပဳပဲ ေရွာင္ၾကင္ေစာင့္ထိန္းျခင္း)

Monday, February 27, 2012

မဟာေအာင္ေျမေက်ာင္းတိုက္

မဟာေအာင္ေျမေက်ာင္းတိုက္ တြင္ အပတ္စဥ္ တနဂ္ေနြေန ့ တိုင္း ပရိတ္တရားေတာ္မ်ား စုေပါင္း ရြတ္ဖတ္ျခင္း၊  ေနြရာသီ ေက်ာင္းအားလပ္ရက္တြင္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ား အား ျမန္မာစာ နွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳ သင္တန္းမ်ားေပးျခင္း၊ ၁၂ လ ရာသီအလိုက္ ရိုးရာပဲြေတာ္ မ်ားက်င္းပျခင္း၊ ျပည္ပေရာက္ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ေတြ ့ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း စသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားျဖင့္ ဗုဒြသာသနာေတာ္ ျပန္ ့ပြားရန္ ေဆာင္ရြက္ လွ်က္ရွိပါသည္။



ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦး၀ိလာသ နွင့္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား  


ေနြရာသီကေလးမ်ားအတြက္ ယဥ္ေက်းမွဳသင္တန္းဖြင့္ပဲြ

ပံုျပတရားေတာ္မ်ား အမွတ္စဥ္(၁)